Vliegere

Vlíegers bestan al ontaord lang. Sommige meese zegge dè de Griek Archytas van Tarente 2400 jaor geleeje de vlíeger ùitvond. Mar in China hajje ze toen al lang vlíegers.
En ok de Maori’s wiesse al wè vlíegere was. Warschenluk wíere de irste vlíegers dur Chineze gemàokt Vierhonderd jaor geleeje naame haandelèèrs vur ut irst vlíegers mee ùit China.
Toen pas ontdekte we hier in Europa hoe leuk vlíegere was.
Vlíegers wiere òok nuttig gebrùikt. D’n Amerikaon Benjamin Franklin gebrùikte ze vur wéeteschappelukke próeve. Hij líet vlíegers op terwèèl ut onweerde, om de elektricitèèt in de lucht te onderzuuke. Leerzaom, mar wel gevaorluk!

In oos jonge jaore waar ut heel gewóon om zelf oewen èègeste vlíeger te maoke. Jonges dan hè, want de meskes kwaame pas laoter van pas.
As zonne vlíeger dan klaor was, moes‘r un goej plekse gevonde worre om ‘m de lucht in te krèège.
Daor waare zusse en buurmeskes góed genoeg vur.
Die mochte de vlíeger vaast houwe en op commando van de vlíegerèèr de vlíeger los laote. En dè ging nie aaltij éeve góed. Dan kùukelde dieje vlíeger wir op de grond mee gevaor van kepot gaon.
En daor wier de vlíegerèèr, mistal ok d’n bouwmister, zéenuwaachtig van. Ne keer opnieuw en nou pas los laote as ik ‘t zeg wiert’r dan geroepe.

Durdè de stèèrt ‘n bietje àon de vlíeger trekt, blèèft de vlíeger béeter recht hange. Dieje stèèrt zùrgt’rveur det de vlíeger in éevewicht is. Derrom wiertie nog wel es verzwaord mee ne strik van un meske mee wè gras mee zaand ertusse.
De stèèrt van de vlíeger wier òok wel es versierd meej van die zilvere doppe van de mùllekflesse.
(die èègeluk vur de missie bedoeld waare)

In Donge wier téege touw: KLOUW gezéed. Dè vlíegertouw moeste dan op ne klos wèène. Dè was mistal ne zelf in mekaor geknutselde haspel, bestàonde ùit un rechthoekig stuk hout mee aon wirskaante ‘n rond stuk hout.
Op dè rechthoekig stuk zaat ut touw en mee de ronde houtere stokskes konde gij ‘t touw op- of aafwèène.

Tekst: Ellie Oerlemans

Dongense spelling : Ad Hessels